Η πόλη της Θεσσαλονίκης διαχρονικά αποτέλεσε ένα χωνευτήρι λαών και παραδόσεων ούσα μεγάλος εμπορικός και βιομηχανικός πόλος στα Βαλκάνια κατά τον 20ό αι. Μεταξύ των διαφόρων εθνοτήτων που φιλοξενούσε εκτός των Ελλήνων ήταν Τούρκοι, Βούλγαροι και Εβραίοι. Με τους τελευταίους να κατέχουν μία σημαντική θέση στην κοινωνική και οικονομική διάρθρωση της πόλης. Με το ξέσπασμα του Β Παγκοσμίου Πολέμου οι Εβραϊκοί πληθυσμοί ανά την Ευρώπη κυνηγήθηκαν, εκδιώχθηκαν και δολοφονήθηκαν μαζικά στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί στο Άουσβιτς – Μπίρκεναου της Πολωνίας. Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης δεν γλίτωσαν το πικρό ταξίδι του διωγμού και του τυφλού μίσους. Ένα ταξίδι που ξεκίνησε από εδώ, τον παλαιό σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης. Οπότε δεν θα μπορούσε να επιλεγεί καταλληλότερη τοποθεσία για την ανέγερση του νέου μουσείου Ολοκαυτώματος της πόλης. Που συνάμα θα αποτελέσει και έναν χώρο μνήμης για τα θύματα αυτής της τραγωδίας. Αναφορά μας το χθόνιο, η κατάβαση του ανθρώπου στο υπέδαφος που φέρει βαθιά τα σημάδια του παρελθόντος και της μνήμης. Κάτω από την επιφάνεια του εδάφους απαντάται η μακρά ιστορία της πόλης. Μέσα από ερείπια εποχών δόξης που παρήλθαν και παρακμής που τις διαδέχτηκαν. Η μελέτη προσανατολίστηκε εξαρχής σε αυτή τη χθόνια συνθήκη. Την απομόνωση του ατόμου από τα εγκόσμια και τον θόρυβο της σύγχρονης ζωής. Επιδιώκοντας να προσφέρει στον επισκέπτη το βαρύ πένθιμο αίσθημα του διωγμού, της απόγνωσης και της εγκατάλειψης αγγίζοντας αμυδρά τον ζόφο που υπέστησαν τα θύματα. Για τον λόγο αυτό το μεγαλύτερο μέρος του κτιριολογικού προγράμματος αναπτύσσεται σε μία γραμμική υπόσκαφη κατασκευή από οπλισμένο σκυρόδεμα. Που την διαπερνούν κάποια αίθρια για τον καλύτερο φωτισμό και αερισμό του χώρου. Τα οποία όμως δεν προσφέρουν δραστηριότητες στον επισκέπτη, ούτε διατηρούν οποιαδήποτε μορφή ζωής έστω φυτικής. Κι αυτό διότι οφείλει να θυμίζει πως καμία ελπίδα δεν υπάρχει όταν ο άνθρωπος παραγνωρίζει τον ρόλο του στις ανθρώπινες κοινωνίες και στο περιβάλλον. Παρέχεται μόνο χώρος για ξεκούραση και θέα προς τον μακεδονικό ουρανό. Ενώ στην υπέργεια κατασκευή από οπλ. σκυρόδεμα φιλοξενούνται τα γραφεία και οι χώροι για την υποστήριξη της λειτουργίας του Μουσείου. Κι αυτός ο χώρος όμως εάν και υπέργειος τείνει να μην αποκαλύπτει την λειτουργία του αφού περιβάλλεται από μία τοιχοποιία από διάτρητη οπτοπλινθοδομή. Τεχνική η οποία αρχικά εφαρμόστηκε από τον PeterZumthor στο μουσείο Kolumba της Κολωνίας. Ο χώρος αυτός του παλαιού σιδ. σταθμού βρίσκεται εγκαταλελειμμένος και χορταριασμένος. Με την ανέγερση του μουσείου του Ολοκαυτώματος καθώς και του διαμορφωμένου προαύλιου χώρου θα δοθεί μία νέα πνοή ανάπτυξης της περιοχής και αστικός εξωραϊσμός. Στόχος είναι να αποτελέσει φάρο πολιτισμού και τοπόσημο που θα ελκύει όχι μόνο τους κατοίκους της πόλης αλλά και τους ξένους ταξιδιώτες. Το κυριότερο όμως είναι να αποτελέσει σημείο μνήμης για όλους τους Έλληνες Εβραίους και μη. Έτσι ώστε να υπάρχει η θύμηση της τραγωδίας που βασάνισε έναν λαό με τον χειρότερο τρόπο.
ΕΡΓΟ: Μουσείο Ολοκαυτώματος στην Θεσσαλονίκη
ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ: Θεσσαλονίκη, Ελλάδα
ΕΤΟΣ: 2016-2017
ΕΙΔΟΣ: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ: Δημήτρης Μολώνης, Αλέξανδρος Παπαθανασίου
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ: Thessaloniki Design Week 2021 – Entry
ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΕΡΓΟ: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών |Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
